काठमाडौं ।

सेना प्रमुख पूर्णचन्द्र थापालाई एक वर्षे पदावधि थपेर अहिले प्रधानसेनापति बनाइएकै हो । नत्र, सेनापतिको रोलक्रम गड्याङगुडुङ हुने खतरा थियो । प्रभुराम साधारण ब्राह्मणपुत्र । पूर्णचन्द्रको जस्तै अवधी थपियो भने प्रभुरामको अझै चिफ हुने ठाउँ छ । तर, यो कुरा बहालवाला चिफको हातमा हुन्छ । चिफ खुशी भए भाग्य–भविष्य बन्यो, नत्र धराप । यदि प्रभुरामले अवसर पाएनन् भने भारतीय अभिनेता शत्रुघन सिन्हाकी छोरी सोनाक्षी टुँडिखेलको एउटा कार्यक्रममा आउँदा एयरपोर्टदेखि नै बडिगार्डको भूमिका निभाएका समीर शाहीको सम्भावना रहन्छ । उनी फोर्स इञ्जिनियर हुन्, १४ बाहिनीमा थिए । यिनको खुदो पल्टिएन भने ईश्वर हमाल आउन सक्छन् । यिनले अमेरिकामा एनडिसी कोर्ष र स्टाफ कलेज गरेका हुन् । ६ वर्षअघि एसएलसी दिन गएको एकमात्र छोरा बागमतिमा डुबेर बितेको वियोग छ, यिनमा । राजेन्द्र क्षत्रीको राजदल गणका क्याडेट र सैनिक सचिव हुन् । नेपाली भाषामा एनडिसी कोर्ष गरेका कारण समीरको सम्भावना कम छ । जसरी ज्ञानेन्द्र रायमाझी र अनुज बस्नेतलाई गौरवसमशेरले भित्री नियमावली संशोधन गरेर नेपालीमै जाँच दिन पाइने व्यवस्था गरे, अहिले त्यो सिष्टम रोकिएको छ । हेमन्त कुँवरको खालि ठाउँमा प्रभुराम शर्मा तीनतारे जर्नेल हुनेछन् । चिफको कार्यकाल तीन वर्षे र लेप्mिटनेन्ट जर्नेलको दुई वर्षे छ । लेफ्टिनेन्ट जर्नेलमा एकवर्ष म्याद थप्न पाइन्छ । यदि थपिनेमा परे भने उपाध्ये बाहुनका छोरा प्रभुराम पहिलो बाहुन प्रधानसेनापति हुन्छन् । नभए, त्यो पद ईश्वर हमालतिर सोझिने देखिन्छ । भर्खरै दुईतारेमा बढुवा भएकामध्ये सबभन्दा कान्छो ताराध्वज पाण्डेको चाहिँ प्रभुरामहरूको लटपछि चिफ हुने पालो आउनसक्छ । भर्खर मेजर जनरलमा बढुवा हुने पाँचमध्येका अनन्त कार्की पनि हुन् । शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री हुँदा दुई कार्यकालसम्म एडिसी बसेका थिए । ०५९ सालमा जुम्लामा मेजर हुँदा माओवादी ‘आयो–आयो’ भन्दै हल्लाकै भरमा एउटैको एक लाख मूल्य पर्ने झण्डै चार सय थान ८१ इञ्च मोर्टार हावामा फायर गरेर ब्यारेक नै रित्तो पारे । सशस्त्र द्वन्द्व उत्कर्षमा पुग्दा गण र गुल्मपति भएकाहरू हुन्, अब हुने प्रधानसेनापति । २०७८, ०७९ तिर पर्छ यिनीहरूको पालो । त्यसमध्येका अर्का हुन्, सीताराम खड्का । समशेरदल गण डडेल्धुरामा हुँदा यिनैको पालामा पहिलो पटक माओवादीले एम १६ हतियार कब्जा गरेको थियो । मिनिमी हतियारको सम्झौता गर्न तत्कालिन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा एउटा देशका लागि भनेर उडे, तर बेल्जियम पुगे । यिनले हगुल्टेको लेकमा माओवादीबाट त्यही मिनिमी राइफल लुटाएका थिए । त्यसबेला लक्ष्मण अधिकारीसहित ११ जनाले सेनातर्फबाट वीरगति पाए । रुक्मांगद कटवाल नेपालगञ्जमा पृतनापति र गौरवसमशेर दिपालयमा बाहिनीपति थिए । सशस्त्र द्वन्द्वकालमा बर्दियामा सयौँ सिपाही हताहत हुँदा उनी १८ वटा एसएलआर गुमाउने कमाण्डर हुन् । ताराध्वजको केही गरी कैफियत देखियो भने अशोकराज सिग्देल, निर्मलकुमार थापाले बाजी मार्न सक्छन् । निर्मल अहिले प्रधानसेनापतिका सैनिक सचिव छन् ।
हायर कमाण्ड तथा स्टाफ कलेज कोर्ष गर्न स्नातक उत्तीर्ण गरेकै हुनुपर्ने प्रावधान छ । दुईतारे जर्नेल हुनका लागि यो न्युनतम योग्यता पनि हो । तर, त्यतिबेलाको सैनिक नेतृत्वले बिएको जाँच दिँदैछन् भनी झुक्याएर नगरकोटको तालिममा अशोक र ताराध्वजलाई छिराए । यिनीहरू कोही पनि अमेरिका र भारतमा तालिमप्राप्त हैनन् । राजाको पालामा हुकुम प्रमांगीबाटै प्रधानसेनापति हुन्थे । हुकुमप्रमांगीबाट चलेको सेना बल्ल ट्रयाकमा आउँदैछ । गौरवसमशेरले कर्णेल र जर्नेल बनाउनलाई फास्ट ट्रयाकका नाममा २० प्रतिशतलाई ‘अतियोग्य’ भन्दै माथि उकाल्ने परिपाटी शुरु गरेका थिए । अहिले त्यसलाई १० प्रतिशतमा झारेर, एउटै व्याचमा मात्र प्रतिस्पर्धा हुने गरी गरिँदैछ । नत्र, फास्ट ट्रयाकको भद्रगोलका कारण ३० बेसिकको मान्छेलाई ३६ बेसिकले टपेको थियो । प्रधानसेनापतिसँगै नियम पनि फेरिने परिपाटी अझै छ । छत्रमानजस्ता फिस्टे सेनापतिले गौरवसमशेरजस्ता गैंडे जर्नेललाई ‘बढी बोलिस्’ भन्दै ११ महिना झुलाए, प्रमोशन दिएनन् । तिनै गौरवसमशेरले अनुज बस्नेत र ज्ञानेन्द्र रायमाझीलाई अवसर दिए । पूर्णचन्द्रले तिनैलाई रोकिदिएका छन् । यो सबै सेनापतिलाई तजबिजी अधिकार दिँदाको फल भएको जनआस्थाले लेखेको छ ।