नेपाली सेनालाई पाइला पाइलामा सुर्ता
अर्कातिर जंगीअड्डाभित्र वर्तमान प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापाको एक वर्षे कार्यकालको समीक्षा गर्न थालिएको छ । उनी प्रधानसेनापति भएको एक वर्षचाहिँ भदौ २४ मा पुग्दैछ । उनी सैनिक आचरण सुधारसहित शैक्षिक योग्यतामा कडाइसँगै शान्ति स्थापनार्थ विभिन्न मुलुकमा खटिने सेनाको कोटा र मिशन थप्ने काममा आफैँ दौडधुप गर्दैछन् । सैनिक अधिकृतहरुले यो पक्षलाई ‘सह्रानीय’ भन्ने गरेका छन् ।
-
काठमाडौं ।
सिंहदरबारको उत्तर पश्चिमी कुना, गृहमन्त्रालयसँगै, बाहिरबाट हेर्दा बग्गीखानातिर ५० रोपनीभन्दा बढी जमिन खालि छ ।
नेपाली सेनाको पुतलीबगैँचास्थित चण्डीदल गणलाई उक्त जमिनमा स्थानान्तरित गरी त्यहाँ सात अर्बको लागतमा संघीय संसद भवन निर्माण गर्ने योजना अघिल्लो आर्थिक वर्षमै पारित भएको हो । सेनाले त्यसको सट्टा सिंहदरबारभित्रै दुई सय ५८ रोपनी जमिन चाहिने भनी ०७३ मंसिरमा कानुन मन्त्रालयलाई चिठी लेखेको थियो । ०५५ असार ७ गते पुतलीबगैँचाले चर्चेको एक सय ५१ रोपनी जमिन संसद भवन निर्माणका लागि उपलब्ध गराउने निर्णय सेनाको प्रभावमा रोकिँदै आएको थियो ।
अहिले बजेट निकासा भई नक्साङ्कनको काम अगाडि बढ्दा सेनाले चाहिएको जमिन उपलब्ध हुनुपर्ने अडान अगाडि सारेको छ । तर, उसले तोकेको जमिनमा प्रधानमन्त्री फलफूलका विरुवा उमारेर हरित सिंहदरबार निर्माणमा अग्रसर हुनुहुन्छ । अर्कातिर सिंहदरबारभित्र चाँडै संसद भवन निर्माण भएन भने अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्रमा सञ्चालित संघीय संसद भवनको वार्षिक भाडा १५ करोड खर्च भइरहन्छ ।
०७३ सालमा वार्षिक १० करोड ५७ लाख १० हजार रुपैयाँ भाडामा लगाउने गरी सरकार र सम्मेलन केन्द्र व्यवस्थापनबीच सम्झौता भएको थियो । तर, ०७४ को चुनावपछि संघीय संसदको संरचनामा राष्ट्रियसभा परेको र त्यसका लागि पनि भवन चाहिने कारण थप पाँच लाख भाडा बढ्यो । यो हिसाबले दैनिक भाडा चार लाख १० हजार नौ सय ५८ रुपैयाँ छ । उता, सिंहदरबारमा सेनाले परेड खेल्न खोज्ने यता प्रधानमन्त्रीलाई फलफूल लगाउनुपर्ने अडान हुँदा संसद भवन निर्माणकार्य प्रभावित भएको छ ।
अहिले सेनाले पुतलीबगैँचा छाड्नुअघि त्यसको सट्टामा पाउने जमिनको सुनिश्चितता माग गरिरहेको छ । एकातिर, सेनाले ठाउँ छाड्ने अत्तोपत्तो छैन, तर शहरी विकास मन्त्रालयले भवन निर्माणका लागि टेण्डर आह्वान गरिसकेको छ । त्यसअनुरुप अहिलेसम्म १७ वटा ठेकेदार कम्पनीले टेण्डरमा भाग लिइरहेका छन् । तर, यो काम सार्वजनिक खरिद नियमावली नियम ६ को उपनियम ३ विपरित भएको भनी सेनाले आपत्ति जनाएको छ । उक्त नियममा सार्वजनिक निकायले निर्माणस्थलमा भएका संरचना नहटाई नयाँ संरचना निर्माणका लागि बोलपत्र आह्वान गर्न पाइँदैन ।
अर्कातिर जंगीअड्डाभित्र वर्तमान प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापाको एक वर्षे कार्यकालको समीक्षा गर्न थालिएको छ । उनी प्रधानसेनापति भएको एक वर्षचाहिँ भदौ २४ मा पुग्दैछ । उनी सैनिक आचरण सुधारसहित शैक्षिक योग्यतामा कडाइसँगै शान्ति स्थापनार्थ विभिन्न मुलुकमा खटिने सेनाको कोटा र मिशन थप्ने काममा आफैँ दौडधुप गर्दैछन् । सैनिक अधिकृतहरुले यो पक्षलाई ‘सह्रानीय’ भन्ने गरेका छन् ।संयुक्त राष्ट्रसंघअन्तर्गत विभिन्न राष्ट्रमा शान्ति स्थापनार्थ खटिने सिलिङ (संख्या) ९ हजारको भए पनि अहिले पाँच हजार नेपाली सैनिकमात्र विभिन्न मिशनमा छन् । त्यसमाथि एउटा व्यक्ति शान्तिसेना जाने मापदण्ड पूरा गर्नै १३ वर्ष लाग्छ । यसले गर्दा तल्लो दर्जामा असन्तुष्टि बढेको छ । पूर्णचन्द्र प्रधानसेनापति भइसकेपछि सेनाले लिबिया र मालीमा आफ्नो उपस्थिति जनाएको छ । सिंगो संयुक्त राष्ट्रसंघीय मिशनभित्र नेपालको स्थान भने पाँचौँमा छ ।
यो उपस्थिति भारत, पाकिस्तान, बंगलादेश र एक अफ्रिकी मुलुकपछिको हो । तर, सरकारको तर्फबाट गरिनुपर्ने लबिङको स्थिति निराशाजनक हुँदा अपेक्षित उपस्थिति सेनाले जनाउन पाएको छैन । किनभने, शान्तिसेनामा जाने कुरा देशको परराष्ट्र नीतिअनुरुप हुन्छ । तर, नेपालको परराष्ट्र संयन्त्र यसबाट प्रत्यक्ष लाभान्वित नहुने भएपछि ‘अर्काका लागि किन टाउको दुखाउने ?’ भन्ने मानसिकताको शिकार भएको आरोप छ । विशेष गरी अफिसर कोटा (ब्रिगेडियरभन्दा माथि) का लागि सेनाले अनौपचारिक प्रयास गरेर थप उपस्थिति पाउन गाह्रो हुने स्थिति छ । सिनियर कोटाका लागि अन्तर्वार्तादेखि अनेकन प्रक्रिया छन्, जसअनुसार ६–७ महिनाको समय त्यसमा जान्छ । त्यसमा कम्तिमा ३–४ वटा देशबीच प्रतिस्पर्धा हुन्छ ।
अरु देशको लबिङ राम्रो छ । तर, नेपालको तर्फबाट संयुक्त राष्ट्रसंघमा एकजना फुल कर्णेल मात्र छन् । भारत, पाकिस्तानले चाहिँ राष्ट्रसंघका महासचिवको सैनिक सल्लाहकारकै भूमिका पाउने गरेका छन् । उक्त पदमा एक वर्षअघिसम्म पाकिस्तानी सैनिक अधिकारी थिए । अहिलेका प्रधानसेनापतिपछि डेपुटी फोर्स कमाण्डर भएर गएका छन् शिवराम खरेल । अवधी सकिन लागेका उनी लेबनानमा खटिएका छन् । युएन हेडक्वार्टरमा रहेका अर्का कर्णेल हुन्, पदमसिंह ठकुरी । हालै सहायक रथीमा बढुवा भए । सेनाको उपस्थितिलाई बलियो बनाउनका लागि सैनिक पहलमात्र पर्याप्त नहुने र संयुक्त राष्ट्रसंघमा आवासीय प्रतिनिधिको रुपमा खटिएका परराष्ट्रका अधिकारीले पहल गर्नुपर्ने हो । उक्त पदमा सहसचिव अमृत राई भर्खरै गएका छन् ।
त्यस्तै, नेपाली सेनाका गैरअधिकृतहरुको हकमा सेवा प्रवेशको १६ वर्षदेखि दिइँदै आएको निवृत्तिभरण (पेन्सन) लाई २० वर्ष बनाइएपछि संशोधनका लागि पहल शुरु भएको छ । सरकारले केही वर्षअघि सबैखाले कर्मचारीहरुको निवृत्तिभरण अवधी २० वर्ष कायम राखेपछि फौजी संगठनमा जागिर खाने तल्लो तहका कर्मचारी प्रभावित हुँदै आएका छन् । अहिले नेपाली सेनामा २०६० सालपछि भर्ना भएको टोली यस्तो व्यवस्थाको मारमा परेको छ । यदि पुरानै व्यवस्था कायम भएको भए उक्त टोलीले यसवर्ष निवृत्तिभरण सुविधा पाउँथ्यो र जागिर छाडेर देश वा विदेशमा अर्को रोजगारीका लागि जान्थ्यो ।तर, अझै चार वर्ष पर्खिनुपर्ने भएपछि उमेरका कारण भनेजस्तो जागिर नपाइने, यताको जागिरमा पनि उत्तरदायी नहुने समस्या आउने तर्कसहित सेनाले उक्त व्यवस्थामा विचार गर्न सरकारसँग भनसुन गर्नलागेको छ । जङ्गी अड्डाको तर्क छ– पेन्सन २० वर्षमै दिए हुन्छ, तर १६ वर्ष पुगेपछि पेन्सन पाउन योग्य ठहर गरेर राजीनामा जान दिनुपर्छ । अहिलेको २० वर्षे प्रावधानले जवानहरुको उमेर ४० नाघ्ने र त्यसपछि विदेशमा सेक्युरिटी गार्ड वा स्वदेशमै पनि कतिपय काम काम नपाउने अवस्था हुन्छ ।
अमेरिका, बेलायत, भारततिर १५ वर्षको पेन्सन अवधी तोकिएको हुन्छ । ‘किप दि आर्मी योङ’ को मान्यताअनुसार ‘योङ’ राख्न छिट्टै रिटायर्ड हुनुपर्ने कुरालाई दृष्टिगत गर्दै विदेशमा त्यस्तो व्यवस्था गरिएको हो । अहिले नेपाली सेनामा १६ वर्षे पेन्सन प्रावधानकै सुविधा दिइयो भने दुई हजारदेखि २५ सयसम्म जान्छन् र त्यति नै संख्यामा नयाँ जनशक्ति भर्ना हुन्छन् ।
News Desk 0 response बुधबार, साउन १५, २०७६
जनआस्थाबाट
सम्बन्धित शीर्षकहरु
भाईटीका लगाएसँगै यसबर्षको तिहार सकियो
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१आज तिहारको भाइटीका, ११ बजेर ३७ मिनेटको समय उत्तम
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१भाइटीकाको दिन आज देशका केही ठाउँमा हल्कादेखि मध्यम वर्षाको सम्भावना
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१आज नेवार समुदायमा म्हः (आत्म) पूजा गरिँदै
शनिबार, कार्तिक १७, २०८१-
तिहारको विदामा एक पटक पुग्नै पर्ने उत्कृष्ठ..
शुक्रबार, कार्तिक १६, २०८१ -
भाईटीका लगाएसँगै यसबर्षको तिहार सकियो
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
आज तिहारको भाइटीका, ११ बजेर ३७ मिनेटको..
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
भाइटीकाको दिन आज देशका केही ठाउँमा हल्कादेखि..
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
आज नेवार समुदायमा म्हः (आत्म) पूजा गरिँदै
शनिबार, कार्तिक १७, २०८१ -
नेपालीको मौलिक नेपाल संवत् ११४५ आजदेखि शुरु
शनिबार, कार्तिक १७, २०८१
-
भाईटीका लगाएसँगै यसबर्षको तिहार सकियो
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
आज तिहारको भाइटीका, ११ बजेर ३७ मिनेटको..
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
भाइटीकाको दिन आज देशका केही ठाउँमा हल्कादेखि..
आइतवार, कार्तिक १८, २०८१ -
आज नेवार समुदायमा म्हः (आत्म) पूजा गरिँदै
शनिबार, कार्तिक १७, २०८१ -
नेपालीको मौलिक नेपाल संवत् ११४५ आजदेखि शुरु
शनिबार, कार्तिक १७, २०८१
-
तिहारको विदामा एक पटक पुग्नै पर्ने उत्कृष्ठ..
शुक्रबार, कार्तिक १६, २०८१ -
मीनबहादुरले एमालेलाई दान लिएको जग्गामा कुनै संरचना..
सोमवार, कार्तिक १२, २०८१ -
सहकारी ठगीमा संलग्न अर्का एक जना पक्राउ
शुक्रबार, कार्तिक ९, २०८१ -
अर्घाखाँचीको सन्धिखर्कमा देउरालीको प्रसाद ‘मासु’ खाएका ३५..
मङ्लबार, कार्तिक १३, २०८१ -
स्मार्ट लाइसेन्स खारेज गरि क्युआर कोडसहितको लाइसेन्स..
सोमवार, कार्तिक १२, २०८१